 |
| Objectnummer |
SM 002544.10
|
| Instellingsnaam |
Yper Museum |
| Titel |
Gezicht op een zaal in de Salon van Brussel van 1863 |
| Vervaardiger |
Louis Ghémar (fotograaf) |
| Beschrijving |
Foto van een zaal van de Salon van Brussel in 1863, ondergebracht in een tijdelijk houten paviljoen op het Troonplein, uit een uitzonderlijk album met veertien grote foto's over de Tentoonstelling van Schone Kunsten in Brussel in 1863, genomen door Louis Ghémar, hoffotograaf. Als minister van Binnenlandse Zaken werd Alphonse Vandenpeereboom bij K.B. van 10 februari 1863 de inrichting van deze tentoonstelling toevertrouwd. Als aandenken zou hem dit album geschonken worden. Gezien het volledig handgemaakt en gepersonaliseerd is, zullen er wel niet veel exemplaren vervaardigd zijn. Jaarlijks werd er in het negentiende-eeuwse België een grote tentoonstelling van Schone Kunsten - de "Salon" - opgezet, die afwisselend plaatsvond in Antwerpen, Brussel of Gent. Op 1 mei 1863 bekrachtigde Vandenpeereboom bij M.B. het reglement van deze salon die plaatsgreep tussen 1 augustus en 30 september 1863. Ze werd wegens succes met twee weken verlengd. De Salon was een massamanifestatie: de jury aanvaardde minstens 1272 werken, van 721 Belgische en buitenlandse kunstenaars (waaronder welgeteld 32 vrouwen). Voor het organiseren van een dergelijke omvangrijke tentoonstelling beschikte Brussel in 1863 nog niet over een permanent gebouw dat groot genoeg was. Er moest dan ook een tijdelijke houten constructie opgetrokken worden, smalend de "barak" genoemd, en wel op het Troonplein. Het dak was volledig in glas, over de houten wanden werd textiel gespannen. De barak was verdeeld in 10 zalen waarvan de doorgangen met rode gordijnen en volants versierd werden, zoals we links op deze foto zien. Meubilair was spaarzaam. Gezien het grote aantal aanvaarde inzendingen (van zeer klein tot reuzengroot) en de beperkte tentoonstellingsruimte werden de kunstwerken in dichte drommen en in rijen boven elkaar gepresenteerd. De beste plaats was "à la rampe", de onderste rij op ooghoogte. In Brussel hingen de onderste schilderijen normaal op 70 cm van de vloer maar de "Société des artistes belges" stelde voor om dit te verlagen tot 50 cm (zodat de hoogst geplaatste werken toch nog wat zouden zakken). Tot deze vereniging behoorden o.a. kunstenaars als Charles Billoin, Jean Carolus, Charles Degroux of Edmond De Schampheleer, die allemaal aan de salon deelnamen en van wie het Yper Museum werk bezit. Hoe hoger het kunstwerk hing hoe moeilijker het bewonderd kon worden, laat staan verkocht... Een speciale jury bepaalde welke plaats ieder kunstwerk kreeg en had dus veel macht: ze drukte hiermee haar persoonlijke appreciatie uit. Om willekeur tegen te gaan werd deze jury samengesteld door kunstenaars toegelaten tot de salon. In 1863 kozen ze de schilders Jean Portaels, Henri Leys, Théodore Fourmois, Paul Claeys en Louis De Taye; de beeldhouwers Eugène Simonis en Joseph Ducaju; architect Alphonse Balat en graveur Joseph Franck. Schilders als Charles Degroux, Jean Robie en Alfred Stevens haalden het net niet. Op deze foto zien we een hoek van een zaal waar vooral kleine kunstwerken verzameld werden: prenten, tekeningen, aquarellen, kleine sculpturen, miniaturen, medailles, enzovoort. Een aantal van de kunstwerken op deze foto konden achterhaald worden. Het grote werk in het midden bovenaan was het "carton" van de Belgische kunstenaar Charles-Emile Langenscheid: "Les sirènes" (cat. 688), een ontwerptekening voor bijvoorbeeld een muurschildering. In 1907 zou de kunstenaar dit thema trouwens nog eens hernemen. Het grote witte beeld daaronder, op de toonbank, is een gekende sculptuur in marmer van de fransman Emile Chatrousse, getiteld "Héloïse et Abeilard" (cat. 168), nu bewaard in het Musée des beaux-Arts te Vendôme. Rechts daaronder ligt er een lijst met zes miniaturen van Auguste Piplart: "cadre contenat six miniatures, portraits et sujets divers" (cat. 882). Links van het beeld van Chatrousse staan er nog enkele kleine sculpturen waarvan we er twee herkennen: de ruiter te paard is "Le Vainqueur du Derby" (cat. 783,) een brons van de fransman Pierre-Jules Mène, een van de populairste animaliers. Ook van zijn hand staat wat meer naar rechts zijn populaire groep "La prise du renard; chasse écousaise" uit 1861 (cat. 782, 53 x 71 cm, verzilverd brons) waarvan een exemplaar bewaard wordt in het kasteel van Fontainebleau. Achter de ruiter te paard hangt een prent van Jean-Baptiste Vandersypen: "L'archet brisé; gravure; d'après M. Louis Gallait" (cat. 1144). Het Yper Museum bezit een exemplaar van deze prent (SM 001690) en bewaarde tot aan de eerste wereldoorlog zelfs het originele schilderij van Gallait uit 1850 dat via deze prent gereproduceerd werd. Dit romantische schilderij uit 1850 was een van de blikvangers in het toenmalige Stedelijk Museum, ondergebracht in de bovenzaal van het Vleeshuis, en is ons nu enkel nog bekend via deze prent. Uiterst rechts op de toonbank staat een groot beeld van de fransman Armand Le Véel: "Le général Marceau; statuette; bronze" (cat. 727, 111,5 x 35 x 68 cm), nu bewaard in het Musée Thomas Henry te Charbourg-en-Cotentin. Achter het beeld herkennen we twee lijsten. Onderaan de prent van Lucio Lelli: "L'élévation de la croix; gravure d'après Rubens" (cat. 711). Daarboven zien we een lijst met zes afbeeldingen gemaakt Achille Martinet: zes portretten waaronder dit van paus Pius IX (cat. 770). Aan de rechterwand tenslotte herkennen we de prent naar een van de bekendste werken van de franse schilder Ingres. Leopold Flameng toonde hier zijn gravure naar "L'angelique" (cat.458). |
| Datum |
1863 |
| Objectnaam |
foto, albuminedruk (object) |
| Techniek |
gefotografeerd |
| Afmetingen |
geheel 45 cm
geheel 53.5 cm
geheel 0.01 cm
|
| Deel van |
SM 002544
|
|
|
Klik op de foto om deze te vergroten.
|